9-10. คีตสฺสรสุตฺตาทิวณฺณนา

[209-210] นวเม อายตโก นาม คีตสฺสโร ตํ ตํ วตฺตํ ภินฺทิตฺวา อกฺขรานิ วินาเสตฺวา ปวตฺโตติ อาห ‘‘อายตเกนา’’ติอาทิฯ ธมฺเมหิ สุตฺตวตฺตํ นาม อตฺถิ, คาถาวตฺตํ นาม อตฺถิ, ตํ วินาเสตฺวา อติทีฆํ กาตุํ น วฏฺฏติฯ ธมฺมญฺหิ ภาสนฺเตน จตุรสฺเสน วตฺเตน ปริมณฺฑลานิ ปทพฺยญฺชนานิ ทสฺเสตพฺพานิฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สรภญฺญ’’นฺติ (จูฬว. 249) จ วจนโต สเรน ธมฺมํ ภณิตุํ วฏฺฏติฯ สรภญฺเญ กิร ตรงฺควตฺตโธตกวตฺตภาคคฺคหกวตฺตาทีนิ ทฺวตฺติํส วตฺตานิ อตฺถิฯ เตสุ ยํ อิจฺฉติ, ตํ กาตุํ ลภตีติฯ ทสเม นตฺถิ วตฺตพฺพํฯ

คีตสฺสรสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

กิมิลวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

(22) 2. อกฺโกสกวคฺโค

1-2. อกฺโกสกสุตฺตาทิวณฺณนา

[211-2] ทุติยสฺส ปฐเม ทสหิ อกฺโกสวตฺถูหิ อกฺโกสโกติ ‘‘พาโลสิ, มูฬฺโหสิ, โอฏฺโฐสิ, โคโณสิ, คทฺรโภสี’’ติอาทินา ทสหิ อกฺโกสวตฺถูหิ อกฺโกสโกฯ ‘‘โหตุ, มุณฺฑกสมณ, อทณฺโฑ อหนฺติ กโรสิ, อิทานิ เต ราชกุลํ คนฺตฺวา ทณฺฑํ อาโรเปสฺสามี’’ติอาทีนิ วทนฺโต ปริภาสโก นามาติ อาห ‘‘ภยทสฺสเนน ปริภาสโก’’ติฯ โลกุตฺตรธมฺมา อปายมคฺคสฺส ปริปนฺถภาวโต ปริปนฺโถ นามาติ อาห ‘‘โลกุตฺตรปริปนฺถสฺส ฉินฺนตฺตา’’ติ, โลกุตฺตรสงฺขาตสฺส อปายมคฺคปริปนฺถสฺส ฉินฺนตฺตาติ อตฺโถฯ ทุติเย นตฺถิ วตฺตพฺพํฯ

อกฺโกสกสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3-10. สีลสุตฺตาทิวณฺณนา

[213-220] ตติเย (ที. นิ. ฏี. 2.149) ทุสฺสีโลติ เอตฺถ ทุ-สทฺโท อภาวตฺโถ ‘‘ทุปฺปญฺโญ’’ติอาทีสุ (ม. นิ. 1.449) วิย, น ครหณตฺโถติ อาห ‘‘อสีโล นิสฺสีโล’’ติฯ ภินฺนสํวโรติ เอตฺถ สมาทินฺนสีโล เกนจิ การเณน สีลเภทํ ปตฺโต, โส ตาว ภินฺนสํวโร โหตุฯ โย ปน สพฺเพน สพฺพํ อสมาทินฺนสีโล อาจารหีโน, โส กถํ ภินฺนสํวโร นาม โหตีติ ? โสปิ สาธุสมาจารสฺส ปริหรณียสฺส เภทิตตฺตา ภินฺนสํวโร เอว นามฯ วินฏฺฐสํวโร สํวรรหิโตติ หิ วุตฺตํ โหติฯ ตํ ตํ สิปฺปฏฺฐานํฯ มาฆาตกาเลติ ‘‘มา ฆาเตถ ปาณีน’’นฺติ เอวํ มาฆาตโฆสนํ โฆสิตทิวเสฯ อพฺภุคฺคจฺฉติ ปาปโก กิตฺติสทฺโทฯ อชฺฌาสเยน มงฺกุ โหติเยว วิปฺปฏิสาริภาวโตฯ

ตสฺสาติ ทุสฺสีลสฺสฯ สมาทาย วตฺติตฏฺฐานนฺติ อุฏฺฐาย สมุฏฺฐาย กตการณํฯ อาปาถํ อาคจฺฉตีติ ตํ มนโส อุปฏฺฐาติฯ อุมฺมีเลตฺวา อิธโลกนฺติ อุมฺมีลนกาเล อตฺตโน ปุตฺตทาราทิวเสน อิธโลกํ ปสฺสติฯ นิมีเลตฺวา ปรโลกนฺติ นิมีลนกาเล คตินิมิตฺตุปฏฺฐานวเสน ปรโลกํ ปสฺสติฯ เตนาห ‘‘จตฺตาโร อปายา’’ติอาทิฯ ปญฺจมปทนฺติ ‘‘กายสฺส เภทา’’ติอาทินา วุตฺโต ปญฺจโม อาทีนวโกฏฺฐาโสฯ วุตฺตวิปริยาเยนาติ วุตฺตตฺถาย อาทีนวกถาย วิปริยาเยน ‘‘อปฺปมตฺโต ตํ ตํ กสิวณิชฺชาทิํ ยถากาลํ สมฺปาเทตุํ สกฺโกตี’’ติอาทินาฯ ปาสํสํ สีลมสฺส อตฺถีติ สีลวาฯ สีลสมฺปนฺโนติ สีเลน สมนฺนาคโต สมฺปนฺนสีโลติ เอวมาทิกํ ปน อตฺถวจนํ สุกรนฺติ อนามฏฺฐํฯ จตุตฺถาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

สีลสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อกฺโกสกวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ